Литературоведение. Художественная литература
�������� 6
Қызылжар - қазақ әдебиетінің талай марқасқаларын құндақтаған касиетті өлке. Шалқар шабыт иесі Шал ақын, марғаска Мағжан, сөз зергері Сәбит, кемеңгер Ғабит, қара өлеңнің жезкиігі Кәкімбекті туған топырақ қазіргі таңда да қаламгерлерге кенде емес. «Қызылжар ақындар аитологиясы» жинағын өлең қонған өңірдің бүгінгі буынының жырлары еніп отыр. Алдыңғы толқын ағалар мен ізін басқан жалынды жастардың жүрек төрін жарып шыққан отты өлеңдері оқырманын бейжай қалдырмауы тиіс. |
Ақын Жарасбай Нұрқанов «Қара көздер», «Нұрлы терезе», «Алтын десте», «Арманым менің», «Терең барлау», «Буынсыз бала» және тағы басқа жыр жинақтарымен оқырман қауымға жақсы таныс. Оның ел-жұртына арнаған өлеңдері көркемдігімен, соны теңеу, шебер ұйқастарымен ерекшеленеді. «Қызылжар» атты жинаққа ақынның әр жылдардағы таңдамалы шығармалары мен соңғы уақытта жазған өлеңдері, поэмалары, арнаулары мен толғаулары енгізілген. |
|
Қазакстан Журналистер Одағының мүшесі, журналист Марал Зейнел-Ғабикызының «Қоңыр дәптер» атты кітабіне казак еліне, туған жеріне деген, Егемен Қазакстан тәуелсіздігіне арналған өлеңдер, ұрпак тәрбиесіне, адамның жан-дүние байлығы, адами асыл касиеттер мен құндылыктар туралы терең ойлы өлеңдер, өмірбаяндык деректер және көптеген өмір көріністері енгізілген. |
Кеңестер Одағы және Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі Зейнел-Ғаби Иманбаев — 16 жинақтың авторы. Туған жеріне алтын қазық бола білген қаламгер ауыл өмірін, ел тарихын көп жыл бойы эерттеп, шығармаларына арқау ете білді. Бала тәрбиесі, адамгершілік тақырыбы, сондай-ақ туған жердің тылсым тіршілігі, аңшылық жайлы толғаған туындылары — келер ұрпаққа баға жетпес асыл мұра. Кітапты құрастырған — Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, ҚР Мәдениет қайраткері, Қазақстан Журналистер одағы сыйлығының лауреаты, жазушының қызы — Алтын Иманбаева. |
Қожаберген Толыбай сыншыұлы - (1663-1763) кең байтақ жерімізді, бытырай қонған елімізді қызғыштай қорғаған атақ-ты батырларымыздың бірі, 1688-1710 жылдары қазақ, ноғай, қарақалпақ халықтарының біріккен жасағына қолбасшылық жасаған ордабасы, ірі тарихи тұлға. Атақты «Жеті жарғы» заңнамасын жазуға қатысқан Қожаберген қазақ халқының ерлігін, елдігін, жырлаған ақын, жырау. Бір өкініштісі, Қожаберген бабамыздың баға жетпес әдеби мұралары толық сақталмаған, осы уақытқа дейін халыққа жетпей, зиялы қауым және ғалымдардың назарынан тыс қалып келді. Батыр бабамыздың оқырмандарға ұсынылып отырған осы жинағы оны тереңірек танып-білуге жол ашады деген үмітті ойға жетелейді. |
Еңбекте Солтүстік — Қазақстан өңірінің тумасы, қазақ халқының XYII ғ. екінші жартысы мен XVIII ғ. 6iрінші жартысында өмip сүрген ақын-жырау, әнші, күйші, сазгер және халық батырларының бipi — Қожаберген жыраудың мұрасы концептуалдық тұрғыдан талданып, шығармаларының лингвостилистикалық сипаты айқындалады. Жыраудың шығармашылық болмысы мен таным деңгейін, суреткерлік шеберлігін танытатын көркемдік тісілдер нысанға алынады. Монография филология мамандығының студенттері мен магистранттарына, оқытушыларға. жалпы көркем шығарма тілін зерттеуге кызығушылық танытатын ізденушілерге арналады. |
Еңбекте Солтүстік - Қазақстан өңірінің тумасы, қазақ халқының ХҮІІ ғ. екінші жартысы мен ХҮІІІ ғ. бірінші жартысында өмір сүрген ақын-жырау, әнші, күйші, сазгер және халық батырларының бірі - Қожаберген жыраудың мұрасы концептуалдық тұрғыдан талданып, шығармаларының лингвостилистикалық сипаты айқындалады. Жыраудың шығармашылық болмысы мен таным деңгейін, суреткерлік шеберлігін танытатын көркемдік тәсілдер нысанға алынады. Монография филология мамандығының студенттері мен магистранттарына, оқытушыларға, жалпы көркем шығарма тілін зерттеуге қызығушылық танытатын ізденушілерге арналады. |
Жазушы. Қазақстан Журналистер Одағының мүшесі Қобылан қажы Хамзаұлының баспадан шыққан бірнеше кітаптары қолымызда бар. Ұйыған көңілмен оқып, мән-мағыналарын ойға тоқып, ерекше риза болып журеміз. Жазушының ақындық туындыларымен де жақсы таныспыз. Өлең кітаптары нағыз ақындық шеберліктің туындылары деп қабылдаймыз Өлеңдері алуан түрлі өмір тақырыптарына арналған. Әсіресе елге, жөрге, елдің азаматтарына арналып жазылған шығармалары оқырманға ой тудыратын, әсерлі екенін атағанымыз орынды. Қолымыздағы «Қияда самғаған қырандар» атты еңбегі осы ойымыздың айғағындай терең мағыналы шығарма. Кітапта еліміздің біртуар азаматтарына арналған толғаулар топталған екен Әрқайсысының әрлі суретіндей, бейнесін, жан дүниесін жарқырата ашып түрған туындылар. Кітап сонысымен құнды, үлгілі, өнегелі еңбек. |
Кезінде шаруашылыктың бас агрономынан бастап аудан, облыс, республика дәрежесінде басшы қызметтер атқарған елімізге белгілі азамат, ардагер аға Ғазиз Есмұқанұлы осы ғұмырбаяндық хикаяларында өзінің өнегелі өмір жольшан сыр шертеді, әрбір замана суреттерін, қазақ ауылының тыныс- тіршілігін әсерлі баяндайды. Кітаптың тағылымды жайлары көп. Әсіресе, шетелдегі қазақтардың туган елге қоныс аудару мәселелері зор тебіреніс- толғаныспен суреттелген. Азамат бейнесін толықгырып сомдай түскен замандастар әңгімелері де кызғылықты оқылады. |
Бұл кітапта қазақтың көрнекті акыны, Қазақстан Реслубликасының еңбек сіңірген қайраткері, белгілі мемлекет және қоғам қайраткері Кәкімбек САЛЫҚОВТЫҢ айтулы азамат, '"Құрмст" орденікің иегері, Алматы қаласының оркендеуіне белсенді түрде ат салысқан қүрлысшы, қала МЭР-інің орынбасары, қалалық аудан басшысы болған қайраткер, бүгінгі тандаты белгілі кәсіпкер, Е.Мұқыжановқа арналған өлендері кіріп отыр. |
|
Ермек Қонарбаев өмірден де, өнерден де өз орнын тапқан талантты жазушы болатын, өкінішке орай, арамыздан ерте кетіп қалды. Мына кітапқа енген повестер мен әңгімелер марқұмның туған халқына айтқаи соңғы сыры секілді... Оқушы жүрегіне сара жол табады деп сенеміз. |
Поэзия — ақынның қан қысымы, жүрек қызуы десек, өмірден өткен өрелі қаламгер Е. Зікібаевтың келешек ұрпактарға қалдырып кеткен мол мұрасы соның айқын көрінісі іспетті. Ол тірлігінің соңғы жылдарында тынымсыз іздену арқылы көркемдік қиырларына шарқ ұра көтеріліп еді. Әсіресе, өмір мен өлім, махаббат пен ғадауат шарпысқан шақтардан туғандай сезілетін жырларынан айрықша қуат, шабытты рух лебі еседі. Соның бәрінде де Ел ертеңіне елең көңіл, өзі айткандай «бір беті мұң, бір беті ән» ғұмырнамасынан өрнектеген адами-философиялық ой-толғамдар, жан толғаныстары мен тұнық акыл, сергек сезім сүзекісінен өткен ғибрат бар. |
Көп жасадым, көп көрдім. Өмірден оқығанымды, көңілге тоқығанымды, сырымды, мұңымды, өмірге көзқарасымды, ұрпаққа айтарымды аманат етіп жаздым бұл жинақта. Әрбір қарттың айтары да жазары да бар. Мен де олардың бірімін. Жан-дүниемді осы жинақта тарқатқандай болдым. Мұның бәрін оқушыларым бағалар. |
Бұл Солтүстік Қазақстан облысының құрметті азаматы, СССР және Қазақстан журналистер одақтарының мүшесі, Қазақстанның Құрметті журналисі, ҚР мәдениет қайраткері Амандық Жантеміровтің жетінші кітабы. Осы еңбегінде автор өзінің кіндік қаны тамған Солтүстік Қазақстан облысы, Жамбыл ауданындағы Қарақамыс ауылының тарихын кеңейтілген нұсқада ұсынып отыр. Сондай-ақ кітапқа осы ауылға байланысты қызықты оқиғалар, Керей руынан тараған Қапсыт-Самайдың толықтырылған шежіресі, жерлестеріміз, көркемсөз шеберлері - Сәбит Мұқанов, Ғабит Мүсірепов, партизан - жазушы Қасым Қайсенов, Қызылжар өңірінің кейбір тұғыры биік тұлғалары туралы естеліктері енгізілген. Автордың өзі еңбек еткен "Ленинтуы" ("Солтүстік Қазақстан") газетінде жарық көрген мақалалары,ел тарихына байланыстары ой-толғаулары, бір әулеттен шыққан - үш құрметті азаматтың еліне, халқына сіңірген еңбегі және басқа да көптеген материалдары жарияланып отыр. Өкініштісі - Амандық Мырзахметұлы бұл еңбегін көзі тірісінде жарыққа шығарып үлгіре алмай кетті. Ағасының орындай алмаған ісін інісі Амантай Жантеміров қолға алып, жинақтап,толықтырып, баспаға ұсыныпты. Кітап өлкетанушылар мен қалың оқырман қауымына арналған. |
Библиотека Журнала «Amanat». Выпускается по программе Комитета информации и архивов Министерства культуры и информации Республики Казахстан
|
Ақын Төлеген Қажыбаевтың «Қарасай-дастан» жыр жинағына оның соңғы кездерде жазған өлеңдері топтастырылып отыр. Жинақтың аты әйгілеп тұрғандай халқымыздың қаһарман ұлдарының бірі атақты Қарасай батыр туралы дастанында қазақтың елі мен жері үшін жоңғар басқыншылығына қарсы курес жолдары тартымды баяндалады, оның Ағынтай батырмен достығы сөз болады. Сондан-ақ жинаққа «Зауал» атты өлеңмен жазылған драмасы да еніп отыр. Онда автор халық бірлігін, ынтымақтастығын сөз етеді, мәңгурттіктен бойды аулақ салып, жас еліміздің ұлы мұраттары жолында аянбай куш-қайрат жұмсауға үндейді. |
Мұхамедия Жұмағалиевтің бұл жинағына туған жер, оның тамаша табиғаты, достық, махаббат жайлы жырлары енді. Ақын өлеңдеріне нәзік саздылық, сыршылдық тән. |
Кітапқа республикаға танымал ұстаз, Ұлы Отан соғысының ардагері Шияп Садықов туралы оның әріптестері мен шәкірттері жазған. естеліктері еніп отыр. |