Ш. Ш Уәлиханов шығармалары жинағының бесінші томына ғалымның өмірі мсн қызметі туралы материалдар мен құжаттар енгізілген, оның отбасылық және қоғамдық ортасы, қызметтік және ғылыми өсу жолы баяндалған.
Шокди Уәлихановтың қызметтік және ғылыми өмірбаянын қамтитын тараулар енгізілді, хронологиялық және тақырыптық тәртіппен құрастырылды. Орыс географиялык қоғамында баяндалған еңбектері енген.
"Хат алысулар" тарауыңда А.Н. Майковтың Ш.Ш. Уәлихановқа жазған хаты. Шоқанның Г.А. Колпаковскийге жазған екі хаты, сондай-ақ Ш. Уәлихановты Қашғарға (1859) апарған керусн басы Мұсабайдың есептері мен хаттарының сериясы берілді.
Томның негізгі бөлігін көлемі бойынша да, мазмұны бойынша да Ш. Ш. Уәлиханов туралы онын замандастарының, әріптестері мен достарының баспасөзде жариялаған мақалалары мен шағын жазбалары құрайлы.
Том Шоқаннын туған жерінде ескерткіш орнату туралы құжаттардын шағын жиынтығымен аяқталады.
Осы томға енген Ш.Ш. Уәлихановтын шығармалары 1985 жылы Ш. Ш. Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнофафия институты дайындаған Ш. Уәлихановтың бес томдық шығармалар жинағынын негізінде қазақ, тілінс аударылып, түсіндірмелері ғылымның қазіргі заманғы сұранысына сәйкес жаңартылып, толықтырылып дайындалды.
Кітап жалпы оқырман қауымға арналған.